بازگشت
فساد اداري وتصميم لوي سارنوالي
حقيقت حقيقت

خانم گلاوديا رود رهبر حزب سبز هاى المان در سفرى كه به افغانستان داشت ، درباره وضع امنيتى و اجتماعى مردم در مصاحبه با روزنامه فرانگفورتر الگمانيه سايتونگ گفت : مردم زندگى خوبى ندارند ، جنگها از يكطرف و وضع بد اقتصادى مردم از سوى ديگر بالاى مردم بيداد ميكند ، وضع بازسازى همچنان خوب نبود و بايد بطور عاجل و فورى باز سازى در اطراف صورت گيرد تا به مردم احساس دست بدهد كه بازسازى به جلو ميرود، همين موضوع داراى ارزش اضافى ميباشد، اكنون مردم اطراف و روستا ها دورنماى زندگى را نمى بينند ، به همين لحاظ از روستا ها به شهر روى مى آورند و با خود صنعت گرى را وارد شهر ميكنند.
اينكه بسيارى ها ادعا مى نمايند كه در جريان سالهاى اخير عقب ماندگى ها بنظر ميرسد ، نه پيشرفت ها چه در قسمت حقوق زنان باشد يا مكاتب دختران و يا هر مكتب ديگرى كه باشد. به استناد همين ديد كه در اطراف و روستا ها بازسازى قابل ديد نبوده ، توجيه پذير ميگردد. از سوى ديگر دهات صدها سال از شهر عقب ميباشند و در زمان و دوران ديگرى بسر ميبرند، با اين وضع نميتوان با طرح هاى كه در برلين تجويز ميشود مبارزه كرد. در وارد آوردن تغيير در دهات بايستى پاى ساختار هاى سنتى هم به ميان كشيده شوند.
خبرنگار روزنامه فرانگفورتر الگمانيه سايتونگ از خانم كلاوديارود رهبر حزب سبز هاى المان ميپرسد ، رشوه ستانى دستگاه پوليس يكى از معضلات بس بزرگ ميباشد ، المان اين مسووليت را بدوش گرفته كه پوليس افغانستان را تربيه كنند ، آيا ما با شكست روبرو نيستيم؟
خانم رود جواب ميدهد نه خير، بطور قطع نى ، نخست آنچه بنام پوليس در افغانستان ميباشد ، كى پوليس واقعى است ، مهمترين چيز آنست كه هموطنان ما در آنجا چه ميكنند ، آنها روى طرحى كار ميكنند كه وزنه اش روى پوليس غير نظامى گذاشته شده است ، اين طرح نسبت به طرح امريكا كه ميخواهد مليشه هاى نظامى را روي كار آورد بسيار بهتر ميباشد ، ما به پوليس هاى ما كه در افغانستان ايفاى وظيفه ميكنند احترام بسيار ميگذاريم ، هر چند كه چهل نفر به مثابه قطره اى مى ماند كه روى سنگ داغ باشد ، ولى باز هم كارهاى زيادى را انجام ميدهند.
خانم رود! مبارزه با مواد مخدر همچنان موفقيت آميز نميباشد، در اين قسمت چه ميگوئيد؟
بايد بگويم كه مبارزه برضد مواد مخدر با شكست روبرو است ، بمباردمان كردن مزارع با هليكپتر بى آنكه خسارات و ضايعاتى كه بار مى آورد مورد توجه قرار گيرد ، بنظر من هيچ فايده ندارد، راه حل سهل و ساده وجود ندارد بايد كوشش شود كه به دهقانان چيز هاى ياد داده شود كه بتواند جانشين كشت ترياك گردد.
در ميان رهبران افغانستان كسانى طرف شما بوده اند ، حضور قواى خارجى در خاك شان را چگونه مى بينند؟
خانم رود ميگويد : در انجام خدمات نظامى بوسيله ايساف و قواى عمليات صلح دايمى تحت قومانده امريكا تفاوت هاى زيادى وجود دارد ، قواى صلح دايمى را قواى اشغالگر ميدانند ، اين قوا اشتباهات زيادى را هم مرتكب شده است ، زندان وحشتناك آن در بگرام ، بمباردمان گرديدند مساجد بوسيله آن و كشته شدن افراد غير نظامى ، اينها اعمالى اند كه از آنها سرزده است .
به همين لحاظ لازم است كه ميان اين قوا و قواى ايساف تفاوت موجود باشد .
از شما ميپرسم ، آيا در افغانستان كى از عراقى گرديدن آنكشور صحبت ميكند؟
در پاسخ بايد بگويم كه وزير خارجه افغانستان مقايسه ميان عراق و افغانستان را رد ميكند.
سهل و ساده بايد گفت كه در جنوب و شرق افغانستان پوسته ها در هم ريخته ، طالبان باز فعال اند، آرامى در شمال زاده طرح خوب المان ها نى ، بلكه بيشتر محصول تركيب گروهى ، قومى در آن ساحات ميباشد ، در جنوب همجوارى پاكستان ، همسايه كاملأ ديگرى ميباشد. نقش پاكستان بايستى به شدت مورد انتقاد قرار گيرد.
خانم رود ! اگر ناتو در افغانستان شكست بخورد چه ميشود ، بايد گفت كه رويداد بسيار تلخ و سنگينى ميباشد ولى اگر ما از آنجا خارج شويم در آنصورت اميد هاى مردم اينكشور عميقأ به يأس مبدل ميگردد همچو شكستى تسليم در مقابل دهشت افگنى به حساب مى آيد.
 نشريه غير دولتي افغانستان مينويسد: نظام اداری ما میراث بجا مانده از سنت ها و فرهنگ های فرسوده و واپس گرایی بوده که انحصار، استبداد، نژاد سالاری وخویشخوری جزو شاخصه های انفکاک ناپذیر آن به شمار می آید. تا این نظام مبتنی برچنین فرهنگ و تعاملات حاکم برجامعه باشد، امید اصلاح آن خوشخیالیی بیش نخواهد بود. وقتی نظام کنونی ما از درون و از تنه پوسیده و ازکار افتاده است، اصلاح شاخ وبرگهای آن چگونه می تواند امید آفرین باشد؟ تجربه پنج سال گذشته درمبارزه با تروریزم، مواد مخدر وفساد وارتشا به خوبی وروشنی ادعای فوق را به اثبات می رساند؛ هرپروسه ملی در آغاز با شور وشوق، هیاهو وتبلیغات به راه انداخته می شود؛ اما پس از چندی با بن بست مطلق می رسد که حتي مسئولین آن از انکار وتوجیه آن عاجز می مانند. مبارزه با فساد اداری نیز ازچند سال بدین سو مورد توجه مقامات دولتی قرار گرفته و درشرایط فعلی یکی از اولویت های کاری دولت به شمار می رود؛ اما این مبارزه هیچ موفقیتی به همراه نداشته است وبه دلیل همین عقامت وناکامی بود که درماههای اخیر آقای حامد کرزی بار دیگر کمیسیونی را برای مبارزه با فساد و ارتشاء به وجود آورد وبه لوی ثارنوال صلاحیت های ویژه ای نیز داده شد تا در امر کشف، افشاء ، تعقیب ومجازات مجرمین ازتوان وقدرت لازم برخوردار باشند. بر اساس همین وظایف و اختیاراتی که به لوی ثارنوال داده شده بود، حکم توقیف و باز داشت صدیق چکری در اولین قدم صادر می شود؛ اما پس از مدت کوتاه ، لوی ثارنوال مجبور می شود از چکری معذرت بخواهد.  دومین گام دران مسیر را می توان به مسافرت لوی ثارنوال به هرات مربوط دانست که به برکناری چند ثارنوال، رئیس گمرک و ازجمله شاروال شهر هرات انجامید و سومین اقدام لوی ثارنوال به اتهاماتی بازمی گردد که علیه رئیس عمومی رادیو وتلویزیون ملی وارد شد. هنوز چند هفته ای از این اصلاحات و تغییرات نگذشته است که عملکرد لوی ثارنوال ازجانب مطبوعات، مجامع مدنی ، گروههایی از مردم و برخی مقامات بلند پایه دولتی مورد انتقاد قرارمی گیرد. این انتقادات از دومنبع نشأت می گیرد ولذا باید به آنها زا دو زاویه جداگانه نگریسته شود و با همدیگر خلط نشود. مردم ، مطبوعات و برخی مجامع مدنی بیشترین نگرانی شان از این مسأله است که تصمیمات تا حدودی عجولانه و پرسر و صدای لوی ثارنوال دربرکناری افراد ازسوگیری ها وهنجار های غالب در روابط سیاسی و اجتماعی تاثیر نپذیرفته باشد و به این خاطر، خودش به منبع دیگر فساد تبدیل نشود. در حالی که برخی از مقامات، نگرانی شان از بدنامی وبرکناری کسانی اند که ازلحاظ گروهی، قومی، فامیلی وخویشی به آنها قرابت دارند و یا در این چند سال، شرکای وفادار اقتصادی شان به شمار می آیند. روی این دو ملحوظ، اکنون این پروسه با یک بحران روبرو گردیده است و موضع گیریها وهشدار های رئیس مجلس سنا در ایجاد این بحران نقش برجسته و قابل ملاحظه ای داشته است. رئیس مجلس سنا، لوی ثارنوال را بی کفایت می داند که افراد شایسته ولایق را منفک نموده است. برخی اقدام لوی ثارنوال را یک عمل سیاسی می دانند و بعضی آن را انتقام گیری تلقی می کنند و تعدادی آن را جز، ارضای حس شهرت طلبی لوی ثارنوال چیزی بیشتری نمی دانند. درهمین حال ثارنوال عملش را جهاد می داند و بر حقانیت و صداقت خودش تاکید دارد. حالا این مردم قسم حضرت عباس را باور کنند و یا دم خروس را، معلوم نیست ؛ اما قدر مسلم این است که درفضای بی اعتمادی حاکم، مردم به حرف های هیچکدام باور ندارند وهمه آنها را یک بازی برمحور منافع شخصی وقومی قلمداد می کنند.

داکتر زلمي رئيس کميسيون سمع شکايات مجلس سنا مي گويد که بعضي از وزير‌ها و مقامات برجسته تر از واليان در قاچاق مواد مخدر دست دارند که متأسفانه نام‌ آنان افشا نمي‌گردد.
 مدير جنايي و معاون امنيتي شهر کابل و آمر اداري قومانداني امنيه به کميسيون سمع شکايات مشرانو جرگه براي پاسخ دادن به برخي از شکايات که به اين کميسيون رسيده بود، فرا خوانده شدند. همچنين در اين جلسه عنوان شد که تعدادي از موترهاي کروزين با پرسونل پوليس در هنگام شب مواد مخدر را از کابل به طرف ميدان شهر انتقال مي‌دهند. داکتر زلمي رئيس کميسيون سمع شکايات مشرانوجرگه در پايان در بين خبرنگاران در اين باره گفت: چندين مرتبه از منابع مختلف به خصوص مردم شهر کابل براي ما راپورهايي رسيده است که حدود 12 بجه شب در طول هفته، دو شب، افرادي موترهاي کروزين در حالي که يونيفورم‌هاي پوليس بر تن دارند، مواد مخدر را از شهر کابل به سوي ميدان شهر انتقال مي‌دهند که مشخص نيست، مربوط وزارت داخله مي‌باشد يا خير؟ وي تصريح کرد که ما از مدير جنايي و معاون امنيتي در اين‌باره توضيح خواستيم که آن‌ها نيز مدعي هستند که از اين موضوع خبر دارند و در اين رابطه اقدام خواهند کرد.
داکتر زلمي افزود: جواب‌هايي که ارائه کردند، قناعت‌بخش نبوده است. اگر چنين موضوعي وجود دارد که اين‌ها خبر هم دارند، بايد به ما معرفي کنند و آن‌ها را افشا نمايند. وي در جواب سؤالي گفت: فکر نمي‌کنم که رياست جمهوري با اين موضوع دخيل باشد و در قدم‌هاي پايين‌تر از رياست جمهوري مي‌‌باشد.
قابل ذکر است که بارها مسئولين به خصوص علي‌احمد جلالي وزير سابق داخله اعلام کرده بودند که برخي از مسئولين دولتي در قاچاق مواد مخدر دست دارند، اما متأسفانه هيچ‌گاه اين مسئولين به مردم معرفي نشده ‌اند.

عزم تازۀ لوی سارنوال  :لوی سارنوال در یک کنفرانس خبری موضع گیری تازه ای علیه برخی از والی ها و مقامات حکومتی اتخاذ کرد.  وی که مصمم تراز پیش در مبارزه با فساد اداری سخن می گفت، از مالکین زمین های شیرپور خواست که ظرف یک ماه آینده، قیمت قطعات زمینی که تحت تملک گرفته اند را به دولت پرداخت کرده اسناد آن را به لوی سارنوالی بدهند و تهدید کرد با کسانی که از این موضوع سرپیچی کنند، برخورد قانونی می شود.  لوی سارنوال که به حمایت رییس جمهور دلگرم است تاکید کرده که سرانجام موفق خواهد شد زورگویان را منکوب کند و غاصبین بیت المال را دستگیر و محاکمه نماید اما به گفتۀ آگاهان مسایل سیاسی کشور در جامعه یی مانند افغانستان که شکاف های قومی، زبانی و سمتی عمیق است و جریان های قدرت در متن یکی از گروه های قومی و یا تنظیمی ریشه دارند، هر نوع تلاش برای اصلاحات با چالش های جدی روبرو می شود. ناکامی لوی سارنوال در دستگیری افرادی که متهم به اختلاس و فساد هستند، نشان دهنده همین پیچیده گی و دشواری است. کسانی که تااکنون از سوی لوی سارنوالی هدف قرار داده شده اند یا از مقامات با نفوذ جریانات سیاسی در کشور هستند و یا عناصر تحت حمایت والی ها و مقامات بلند پایه حکومت. دو اشکال عمده در اقدامات لوی سارنوال بروز کرده است، یکی اتهام متقابل افراد مورد اتهام به لوی سارنوال در مورد وابستگی های تنظیمی گذشتۀ وی، و دیگری ناتوانی لوی سارنوال در تطبیق احکامش نسبت به افرادی که متهم می گردند.  لوی سارنوال اگر چه والی بلخ را به حمایت از شهردار، و برخی دیگر از مسوولان این ولایت را به فساد اداری متهم کرد و در تازه ترین اظهاراتش والی بلخ را جنگسالار،امپراطور شمال و دارای لشکر خواند و تاکید کرد که به زودی بر این گونه به اصطلاح وی مقاومت های منفی غلبه خواهد کرد، اما والی بلخ نیز، اقدامات لوی سارنوال را بی تاثیر از گرایش های تنظیمی اش ندانسته است. لوی سارنوال از نظر والی بلخ به القائات و غیبت های افراد منسوب به حزب اسلامی در شمال زیاده از حد گوش داده است.  والی هرات نیز، لوی سارنوال را احساساتی و تندرو خوانده است. برخی از مقامات حکومتی نیز اقدامات لوی سارنوال را عامل تشدید بحران در کشور دانسته اند.  به گفتۀ برخی از صاحب نظران تا زمانی که لوی سارنوال به برخی از ولایات شرقی و جنوبی کشور سفرکرده و اقدامات مشابه هرات و مزارشریف در آن ها انجام ندهد، شاید نتواند اتهام بی طرفی دراقداماتش را ثابت کند.  عبدالجبارثابت اخیرا اعلام کرده بود که به ننگرهار می رود تا جریان کار مسوولان دولت در آن ولایت را از نزدیک بررسی کند اما با توجه به وضعیت خاص ولایات شرقی و هیأت رهبری این ولایت که با اقتدار بیشتر از والی های بلخ و هرات عمل می کند، بعید است که لوی سارنوال موفقیت خاصی در برطرفی و دستگیری افراد فاسد به دست آورد، مگراین که بعضی از افراد پایین رتبه و ضعیف، قربانی توافق ضمنی هیأت رهبری ولایت و لوی سارنوال گردند. اگرچه هنوز زود است که نتیجۀ اقدامات آیندۀ لوی سارنوال در ولایات دیگر ارزیابی گردد اما به سختی می توان ذهنیت های ایجاد شده در زمینۀ مبارزه با فساد اداری را از افکار عمومی پاک کرد و پروسه اصلاحات و مبارزه با فساد اداری را شفاف نشان داد.  ذهنیت های انباشته از حساسیت ها و بدگمانی ها باعث شده که هر نوع اقدامی از سوی دولت با دیدۀ تردید نگریسته شود. باید تاکید کرد که مبارزه با فساد اداری، کار دشواری است که تنها در قالب یک استراتیژی روشن ومشخص با نظر موافق و هماهنگی تمام نهادهای دولتی می تواند قابل تطبیق باشد، در غیرآن امکان این وجود دارد که اقدامات انفرادی یکی دو نهاد حکومتی در این زمینه سبوتاژ گردد و تعبیرهای غلط یابد.

عبدالجبار ثابت لوى ثارنوال ، عطا نور والى بلخ را يك جنگ سالار معرفى نمود ، در پى دستور توقيف شاروال مزارشريف از جانب لوى ثارنوالى ، عطا والى بلخ نه تنها كه واكنش نشان داد بلكه به حكم ثارنوال هيچ ارزشى قايل نشد و تا اكنون شاروال مزارشريف به حالت عادى بكار خود ادامه ميدهد.
لوى ثارنوال در پهلوى حكم توقيف شاروال مزارشريف، حكم توقيف شاروال هرات را نيز داد ه بود.
بعد از گذشت چند روز عبدالجبار ثابت با برگزارى كنفرانس مطبوعاتى ميگويد كه والى بلخ يك جنگ سالار بيش نيست : ( والى بلخ يك جنگ سالار است او اينطور فكر ميكند كه وقتى گپ مى زند مثليكه يك امپراتور گپ بزند ، امپراتور شمال اينطور ميگويد و او يك جنگ سالار است، تمام مردم مى فهمند او يك لشكر دارد از خود. دولت مصمم است صد فيصد برايتان ميگويم كه مقاومت اين مردم را مى شكناند ، در مقابل تطبيق قانون سد واقع شدن اين خودش جرم است.) والى بلخ و والى هرات شهردار هاى اين دو ولايت را تحويل لوى ثارنوالى ندادند. عبدالجبار ثابت لوى ثارنوالى كشور ميگويد كه عاقبت، اين افراد به چنگال قانون خواهند افتاد:
( در هرات فعلا مشكلى ندارم يك شاروال ميخواهد كه از چنگ قانون بگريزد و نميتواند، بالاخره آن را من دستگير ميكنم من بكلى مطمين هستم و همچنان در مزارشريف و اين مقاومت را هم من انشاءالله ميشكنانم ، من همراه شورا در تماس هستم در آنجا كدام مشكلى نيست .) از جانبى حضرت صبغت الله مجددى رئيس مجلس سناى افغانستان در مورد توقيف شهردار هرات گفته بود كه اگر شهردار هرات مورد تعقيب قرار گيرد او استعفاء خواهد داد. از ثابت پرسيدم ، اگر شما اين قضيه را پيگيرى كنيد، مجددى استعفاء خواهد كرد و اگر عقب نشينى نمائيد جواب مردم را چه خواهيد داد آيا در آن صورت شما استعفاء خواهيد داد : ( من تا حد زيادى مقاومت ميكنم كه استعفاء ندهم ، من فكر ميكنم كه حالا جناب مجددى صاحب از آن مداخله غيرقانونى خود دست برداشته ، والى هرات نمى خواهد كه همين شخص دستگير شود ، يعنى چيزهاى بايد باشد همراه شاروال صاحب هرات كه ما نميتوانيم آنرا ببينيم اما آنرا جناب والى صاحب هرات مى بيند.) لوى ثارنوال بالاى نجيب روشن رئيس عمومى راديو تلويزيون ملى نيز اتهاماتى را وارد كرده بود كه اكنون اين قضيه نسبتا خوابيده است. اينكه چرا لوى ثارنوال اين قضيه را پيگيرى نمى نمايد خودش چنين ميگويد : ( قانون اساسى به رئيس جمهور صلاحيت هاى داده كه در آن مورد عفو مجازات هم است ، اما خدمت شما عرض كنم كه همين موضوع در همان جا باقى نمانده.) عبدالجبار ثابت كه از پارلمان كشور راى اعتماد را بدست آورد عليه فساد ادارى اعلان جهاد نمود و از آن رو چندين فرد مقتدر كشور را مورد پيگيرى و تعقيب قرار داده است. ولى هيچ يك از برنامه هاى لوى ثارنوالى تا حال نتيجه آنچنانى در پى نداشته و بيشتر اين برنامه ها براساس روابط ظاهرا به حالت سكوت گذاشته شده است. در اين ميان انتقادات مشخصي بر عليه لوي ثارنوال كشور از طرف مجامع آزاد و افراد واقع بين جامعه وارد شده است كه وي پشتون گرايي مي كند و تمامي اقداماتش بر عليه فارسي زبانان بوده است. انگار سران پشتون هيچ مشكلي نداشته و در مناطق پشتون نشين هيچ فساد اداري وجود ندارد.  

 


November 19th, 2006


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات